Alerji, en kısa tabirle kişinin bağışıklık sisteminin bir maddeye aşırı tepki vermesidir. En sık rastlanan alerji türlerinden olan besin alerjisinde vücut, aslında zararsız olan ve genelde protein yüklü bir besine karşı aşırı duyarlıdır. Bu duyarlılık bir dizi nedenden dolayı oluşabilir.
Bir besin alerjisi belirtisi kendini besini aldıktan sonra yaklaşık 30 dakika içerisinde gösterir. Belirtileri çeşitli olabilmektedir.
Besin intoleransında vücut yiyecek veya içeceğin içerisindeki bir kimyasala tepki verir. Vücut alerjide olduğu gibi, kısa bir süre içerisinde tepki vermez, vücudun tepki vermesi 24-72 saati bulabilir. Alerji, deri, solunum ve sindirim sistemlerini etkilerken besin intoleransında, kişinin iç organları da etkilenebilmektedir. Ancak, bu durum hayati değildir. Alerji ve zehirlenmenin migren, huzursuz bağırsak, yorgunluk gibi ortak belirtileri de vardır. Bazı kişilerde, astım belirtileri de tetiklenebilir.
Bir tablo ile özetlemek gerekirse;
| İntolerans: Gecikmiş Saldırı | Alerji: Hızlı Saldırı |
|---|---|
| Birden fazla gıda dahil olabilir | Nadir olarak 1-2 gıdadan fazlası dahil olur |
| Semptomların ortaya çıkması için büyük miktarlarda yiyecek gerekir; tek bir yiyecek alımından sonra reaksiyonlar ortaya çıkmayabilir | Çok az miktarda alınan gıda bile ciddi ve hayati tehlike arz eden reaksiyonları tetikleyebilir |
| Reaktif yiyeceklerin vücuda alınmasından 2-24 saat sonra reaksiyonlar başlar; nadir olarak 72 saate kadar sürebilir | Sakınılması gereken gıdaların tüketiminden 2 saat yada daha az bir zaman sonra reaksiyonlar başlar |
| Klasik alerjik bölgeler de dahil olmak üzere, herhangi bir organ sistemi reaksiyonda yer alabilir. | Öncelikli etkiler: Deri, solunum ve sindirim sistemleridir. |
| Birden fazla yiyeceğin sebep olması ve semptomların geç başlaması dolayısıyla, soruna neden olan gıdalar nadiren anlaşılır | Soruna neden olan gıdalar, hemen reaksiyona girdiğinden, çoğunlukla, tanı koyulabilir. |
| Hassasiyet oluşturan yiyecekler genellikle favori yiyeceklerdir | Alerjik gıdalar nadiren gıda olarak tüketilir |
| 6 ay ya da daha az süren sakınma periyodundan sonra semptomlar yok olur | Deri testi pozitif (type I) reaksiyon verir |
| Alerjim mi Var İntoleransım mı? | Alerji | İntolerans |
|---|---|---|
| Semptomlarım 1 saatten kısa sürede ortaya çıkıyor | √ | X |
| Semptomlarıma hangi gıda(lar)nın neden olduğuna emin değilim | X | √ |
| Dolaylı olarak da tüketsem beni her zaman hasta ediyor | √ | X |
| Hassasiyetim olan gıdadan çok az miktarda tüketebiliyorum | X | √ |
| Yaşlandığımda rahatsızlıklarım daha kötüye gidecek gibi görünüyor | X | √ |
Vücudun vereceği olumsuz tepkilerin şiddeti, kişinin ilgili gıdayı ne kadar tükettiğine bağlı değişmektedir. Bununla birlikte bir kişinin hangi gıdalara alerjisinin veya intoleransının olduğunu belirlemek zordur. Bunları belirlemek için doktora danışmak gerekmektedir.
Besin alerjileri %90 oranında inek sütü, tavuk yumurtası, soya fasulyesi, yer fıstığı, fındık, buğday ve deniz canlıları kaynaklıdır.
Alerjik çocuklarda genellikle ergenlik dönemine kadar süt, yumurta, soya fasulyesi ve buğday alerjileri görülür. Bununla birlikte yer fıstığı, fındık, balık ve kabuklu deniz canlılarına karşı alerji de görülebilir; ancak, bu alerjiler ömür boyu sürebilir.
Ailede alerjik birinin olması çocuğun astım veya saman nezlesi gibi alerjilere yakalanma riskini artırır. Ancak alerji kalıtsal olabileceği kadar çevresel faktörlere de bağlıdır.
Yine de alerjik çocukların çoğunun ebeveynlerinde besin alerjisi görünmemektedir. Ailede bir besin alerjisi olan bir çocuk varsa, kardeşlerinin de alerjik olma riski biraz daha yüksektir.
Besin alerjilerini tamamen önlemenin bir yolu geliştirilememiş olsa da en aza indirebilecek tedavi yöntemleri mevcuttur.
Alerjik reaksiyonları en aza indirebilmek için öncellikle, alerjiye sebep olan besin veya besinlerin saptanması gerekmektedir. Bir kişi alerjen besine ilk kez maruz kaldığında reaksiyonu önemli olmayabilir. Ancak alerjen besini bir sonraki tüketmede vücutta oluşacak tepki daha şiddetli hatta hayati olabilir. Bu nedenle bu tür alerjik belirtileri gözden kaçırmamalı, teşhis ve tedavi süreci için bir alerji uzmanına gidilmesi gerekmektedir.
Besin alerjisi ilk kez karşılaşıldığında korkutucu olabilir, ancak kontrol altına alınabilmektedir.
senCard kullanıcı deneyimini geliştirmek ve internet sitesinin verimli çalışmasını sağlamak amacıyla çerezler kullanılmaktadır. Çerez Bildirimi, Gizlilik Bildiriminin bir parçasıdır. Daha detaylı bilgi için Çerez Politikamıza bakınız. Çerezleri Kabul Ediyorum / Kabul Etmiyorum
x
