Akılcı Antibiyotik Kullanımını Anlamak

Antibiyotik Nedir?
Halk sağlığını tehdit eden antibiyotik direnci hakkında farkındalık oluşturmak amacı ile her yıl 18 Kasım’da gerçekleştirilen Avrupa Halk Sağlığı girişimi olan Antibiyotik Farkındalık Günü’nde amaç dirençli bakterilerin gelişmesinin durdurulması ve antibiyotiklerin gelecek nesillerde etkinliğinin sürdürülebilmesi için antibiyotiklerin akılcı kullanımı hakkında bilinç oluşturabilmektir.

Peki, antibiyotik nedir? Antibiyotikler, bakterilerin neden oldukları enfeksiyonların tedavisinde kullanılan ilaçlardır. Güncel veriler, dirençli bakteriler tarafından enfekte edilen hasta sayısının arttığını ve antibiyotik direncinin halk sağlığı için birincil tehdit haline geldiğini göstermektedir. Antibiyotik direncin en önemli nedeni ise, antibiyotiklerin yanlış ve gereksiz kullanılmasıdır.
Antibiyotikler hayat kurtarır, ancak antibiyotikler her zaman kullanıldıklarında, yan etkilere ve antibiyotik direncine neden olabilirler. Öte yandan, antibiyotik direnci halk sağlığının en acil tehditlerinden biridir. Antibiyotik direnci bakterilerin, onları öldürmek için hazırlanan ilaçları yenebilme yeteneği geliştirdiğinde ortaya çıkar.

Türkiye’deki ilaç harcamalarının %11’ini antibiyotikler oluştururken, antibiyotik kullanımında ülke olarak Dünya’da açık ara birinci sırada olduğumuz gerçeği, bilinçli antibiyotik kullanımı konusunda kat edilmesi gereken yolun ciddiyetini gözler önüne sermektedir.

 Hangi Durumlarda Antibiyotik Kullanmalı?
Antibiyotikler sadece bakterilerin neden olduğu belirli enfeksiyonları tedavi etmek için gereklidir. Zatürree gibi ciddi enfeksiyonları tedavi etmek için antibiyotiklerden destek alınmaktadır. Enfeksiyon gelişmesi için yüksek risk altında olan kişiler için de etkili antibiyotikler gerekmektedir. Ameliyat geçirmiş, böbrek rahatsızlığı olan veya kanser süreçlerinde kemoterapi tedavisi alan hastalar enfeksiyon riski yüksek olan hastalardan bazılarıdır.

 Hangi Durumlarda Antibiyotik Kullanımından Kaçınmalı?
Antibiyotikler, çoğu bronşit vakası, birçok sinüs ve kulak enfeksiyonları yaygın bakteriyel enfeksiyonlara yardımcı olmaz. Bir virüs taşıyorsanız; antibiyotik size kendinizi daha iyi hissettirmeyecektir. Bilinenin aksine antibiyotikler, soğuk algınlığı, grip veya burun akıntısı gibi viral enfeksiyonlarda işe yaramamaktadır.

Antibiyotikler hayat kurtarır, ve bir hastanın antibiyotik ihtiyacı olduğunda ona sunduğu faydalar yan etkilerinin riskini aşabilir. Antibiyotiklere ihtiyaç duyulmadığında ise, iyileşmeye yardımcı olmazlar ve yan etkileri olumsuz sonuçlar getirebilir. Antibiyotiklerin en yaygın olarak bilinen yan etkilerinden bazıları şunlardır;

• İsilik,
• Baş dönmesi,
• Mide bulantısı,
• İshal,
• Mantar enfeksiyonları
• Alerjik reaksiyonlar

Peki Ne Yapmalı?
Hastalığınız için gereken en iyi tedavi hakkında, sağlık uzmanınızla konuşmalısınız. Antibiyotiklere ihtiyacınız varsa, bunları tam olarak öngörüldüğü ve tavsiye edildiği şekilde almalısınız. Kullandığınız antibiyotikler hakkında sorularınız varsa veya özellikle ciddi olduğunu düşündüğünüz bir yan etki ile karşılaşırsanız, sağlık uzmanınızla mutlaka konuşun.

Sağlıklı kalmak ve başkalarını sağlığını korumak için;

• Mevsim geçişlerinde öncelikle kendinizi korumalısınız.
• Ellerinizi temas ettiğiniz yüzeyleri göz önünde bulundurarak sık sık güzelce yıkamalısınız.
• Öksürdüğünüzde veya hapşırdığınızda ağzınızı ve burnunuzu elinizle değil bir mendille veya kolunuzun üst tarafı ile kapatmalısınız.
• Hasta olunca evde kalmayı tercih ederek; mümkün olduğunda kaldığınız odayı havalandırmalı ve sağlıklı insanların sağlıklarını korumak için onlar ile yakın temastan kaçınmalısınız.